Met de tomtom in de auto is het niet moeilijk om Neustadt am Rennsteig, in voormalig Oost-Duitsland, te vinden. De pijlen voeren langs naamloze, bochtige wegen door het machtige Thüringer Woud, totdat we opeens een verlaten skidorp op een heuvel zien liggen. De torenspits van de kerk steekt boven alles uit, en daar moeten we naartoe; we zullen overnachten in de Michaelskirche van de Evangelische Gemeente.
Slapen in een kerk… meen je dat? Ik wist wel dat je kan wonen in een kerk, want in 1987 maakte ik met een klasgenote als eindexamenproject een film over de katholieke kerk in Gorinchem die was omgebouwd tot appartementencomplex. We interviewden diverse betrokkenen en kregen een rondleiding door een woning – zowel onze film als het woonproject waren heel vernieuwend. Maar een slaapplaats in een kerk, die je reserveert via Airbnb…?!
Zeker, je kunt een overnachting reserveren. In 2017 bedacht een projectteam initiatieven om kerkbezoek aantrekkelijk te maken, want de diensten worden nauwelijks meer bezocht. Zo kun je nu Zumba-lessen volgen bij het altaar en er zijn eetavonden voor groepen. En… in samenwerking met een architect werd een groot bed gebouwd: een slaapplaats middenin de kerk.
Onze host legt uit: “Er was aanvankelijk wel weerstand. De oudere dorpelingen hadden moeite met bijvoorbeeld een rouwdienst naast een kingsize bed.” Het bed werd daarom verplaatst naar een hoek achterin, waar het overdag discreet achter een gordijn verdwijnt. Want de kerk is gewoon geopend voor bezoekers. Overdag een monument en een plek om te bidden, ’s avonds een herberg voor de moderne reiziger. “En deze slaapplaats is elke nacht volgeboekt, van april tot september,” zegt de host trots.
Kennelijk staan mensen in de rij to have a talk with God – de kerk is van 18 uur tot 9 uur ’s morgens helemaal voor jou. De klokken zijn dan stil, je slaapt op een modern matras en ’s morgens om 8 uur word je gewekt door klokgelui. Trek je het blauwe gordijn open, dan zie je de glas-in-loodramen waarop de aartsengel Michael de zeven hoofdzonden bevecht: in het zachte morgenlicht vlammen zijn witte vleugels op. Het heeft iets magisch. En ik moet toegeven: ik heb zelden op een plek geslapen waar de stilte zo massief en beschermend om je heen hangt. Een mantel voor mijn ziel, een burcht voor mijn gedachten. ’s Morgens ontbijten we in de keuken van de pastorie, waar je ook kunt douchen. Dat gaat nog veranderen, alles op zijn tijd.
Na twee nachten is het ook prima om weer te vertrekken; deze Airbnb is geen vakantieplek voor een week, het is een plaats voor een bijzondere overnachting, en voor sommigen zal dit een spirituele ervaring inhouden. Ik vroeg het aan mijn man; geloven zit in elke vezel van zijn lichaam. Toch ken ik niemand die zo aards in het leven staat als hij, dus hij antwoordde zoals verwacht: “Mooie plek, maar niks heiligs, hoor. Ik voel me niet te gast bij God ofzo. Kerken zijn bedacht door mensen, daar is niks bovenaards aan.”
Wij hebben dan ook niet de hand van God gevoeld toen we ’s nachts tussen de bankjes naar de wc slopen. En nee, wij hoorden geen stem van God die ons berispte toen we grapjes maakten tussen de lakens. Maar zoek je een heel bijzondere overnachting in een natuurgebied met een eeuwenoud lange-afstandspad tot aan Tsjechië, de Rennsteig – en wil je eens ongestoord mediteren in een gewijde ruimte… dan zul je hier slapen als een roos.
De kerk is te reserveren van april tot september, voor 2 personen, max. 2 nachten. Meer lezen?