het lieve, lieve varken

Ik zal nooit vergeten hoe Rudy Kousbroek lang geleden op tv vertelde over het lieve, lieve varken. De tv-opnames vonden plaats bij – ik meen – een kinderboerderij, waar de auteur zich dromerig over het hek boog en de borstelige rug van een roze zeug aaide. Onderwijl sprak hij met kenmerkend knorrend stemgeluid over de vertederende schoonheid van deze dieren. De geheime plekjes, hun prachtige kont, de warme oren. Hij schreef veel essays over dieren(foto’s); hun aandoenlijke hulpeloosheid, en hoe hij ze het verdriet van deze wereld wilde besparen. Mijn eigen avonturen met een enorm hangbuikzwijn, schreef ik op in het verhaal Zeuke; het kwam in een aflevering van Hollands Maandblad in 2007.
Met alle media-aandacht is het eten van varkensvlees uit megastallen bijkans taboe. Wie een hart heeft en met de trend meegaat, wordt vegetariër of koopt op z’n minst scharrelvlees. En wie het nog steeds niet begrijpt, nodig ik uit om een workshop te volgen op de boerderij van de Familie Bofkont. Boerin Dafne Westerhof gaat naar de dierenhemel, dat sowieso, want ze geeft pechvogels uit de bio-industrie een nieuw leven, met als grootste kado dat ze bij haar niets  ‘hoeven’. Ze hoeven niet te werpen, niet aan een ketting, geen vetlagen te krijgen, ze mogen hoogbejaard worden, en bovenal: de dieren hoeven niet te gehoorzamen. Varkens, zegt Westerhof, zijn anarchistisch ingesteld, ze maken er graag een bende van. De boerderij op Het Beloofde Varkensland is dan ook aangepast aan de bewoners: koeien, kippen, en heel veel varkens, die de hele dag overal wroeten en scharrelen, en ’s avonds hun eigen huisje of stal betrekken met hun maatjes. Dafne Westerhof slaapt met getraumatiseerde biggetjes in bed, ze bouwt balkonnetjes voor bejaarde beren, bezorgt troost aan een koe in de rouw… eigenlijk maakt ze zich ondergeschikt aan de karakters van haar bewoners – een unicum. Ik was een middagje onder de varkens, en het kostte me enkele dagen om bij te komen. Al die indrukken. En hoe kreeg ik nu die gedachte weg: aan miljoenen varkens, rondom ons verstopt, in de pijpleidingen van het systeem. Van speklap tot blikzult. Ach, wat blijft er nog veel verdriet om te besparen.