Het geschenk

Een verkoelend briesje waait door het huis, eindelijk, na onafzienbare klamme dagen. Wat was de overgang groot vanuit de hoge bergen naar ons drassige landje aan zee. Wekenlang liet ik de computer uit. Geen verhaal of tekst kwam in me op. Behalve natuurlijk vele uitroepen van geluk zodra we weer een kabelbaan of skilift betraden, daar in de Dolomieten. Ja, de vakantie was puur geluk. Een zeer welkome afwisseling na anderhalf jaar corona-lockdowns.
Toen ik thuis de tv weer eens aanzette, viel ik in een mooi interview van Jacobine Geel met Edith Eger. Ik keek naar het fragiele vrouwtje in een stoel vol vlinders en liet me meevoeren door haar verhaal. Edith Eger is 93. Van oorsprong Hongaarse, en als 16-jarige belandde zij met haar familie in Auschwitz, waar ze moest dansen voor kamparts Mengele. Na de oorlog trouwde ze en vluchtte met haar man naar Amerika. Edith Eger studeerde psychologie en werd een befaamd psychotherapeut en schrijver. Het gesprek ging over haar inzichten, levenshouding, manier van werken, en haar trauma’s. Het meest recente boek van Eger heet Het Geschenk en is een handreiking voor het omgaan met rampen of verdriet. Een staaltje levenskunst. Ik besprak het boek tijdens een bezoekje aan mijn moeder, die sinds de winter weduwe is en haar weg probeert te hervinden. We vonden Edith Eger zo inspirerend. En toen zei ik: “Maar vergeet jezelf niet. Jij en je vriendinnen zijn inmiddels vrouwen in de 80. Jullie zijn er nog, met alles wat je hebt meegemaakt. Tegenslag, scheiding, werkloosheid, laaggeletterdheid – en je hebt altijd een weg gevonden om door te gaan. Door een opleiding of een bepaald inzicht. Door een nieuwe richting te kiezen of door gewoon keihard te werken. Dus wat let je: ga eropuit en vertel je verhaal aan jonge mensen die somber of pessimistisch zijn. Jullie ouderen van 80+ hebben ons zoveel te vertellen en te leren! We hebben allemaal een Edith Eger in ons, die een ernstig trauma of een donkere periode kan overwinnen en trots mag zijn.”
Ja ja, ik had weer eens een stokpaardje te pakken. En ik zei het met opzet zó: omdat ik geloof dat we in wezen niet onze zwakte vrezen, maar onze stralende kracht. Vrouwen zoals Edith Eger boezemen ontzag in, maar laten we de ander niet verheerlijken en wegkruipen in onze schulp. We lopen echt allen dezelfde weg, en ook jij en ik zijn herrezen uit de as als een Phoenix.
Mijn moeder zei dat ze erover zou nadenken. Ik ook. Ik lees nu Het Geschenk en veel dingen paste ik al toe in mijn leven. Immers, in de jaren rond 2006 was ik een magere schaduw van wie ik nu ben. Door een jeugd in een disfunctioneel gezin met een narcistische vader had ik jarenlang intensieve begeleiding nodig om Marinet te worden en de wereld in te kunnen. Ik begon te eten, te voelen en te leven. Ik begon gezonde grenzen aan te geven. Stopte met roken, stopte met verslavende relaties – bouwde een heel nieuw leven op. Vervolgens kwam er nog een laatste klap: de schuldsanering, waarover ik tussen 2012 en 2016 uitgebreid vertelde in blogs hier, en bij Radio Rijnmond.
Edith Eger nodigt je ook uit om je gevoelens te openbaren, donker en licht. Ze daagt uit om je trauma, klein of groot, te omarmen en serieus te nemen. Om verantwoordelijkheid te nemen voor je situatie. Denk niet: waarom ik, maar stel de vraag: wat nu. Wat is er nu nodig om te doen?
Elke dag komen we in situaties waarin we niet helemaal de controle hebben. In ieders leven gebeuren onverwachte, pijnlijke drama’s. Schuld en schaamte zijn van het verleden: je kunt er niets aan veranderen. Wat je wel kunt doen, is kijken naar vandaag: hoe sta ik ervoor, hoe gaat het, wat heb ik nodig om verder te gaan, en hoe kan ik meer en meer mijzelf zijn en meer en meer stralen. Erg leuk dat Eger schrijft dat ze veel tijd (en geld) besteedt aan schoonheidsbehandelingen, massages, wellness, kleding – de fijne dingen waardoor je je heerlijk vrouwelijk voelt. Ook zij, met 93 jaar. Zo herkenbaar. Versier jezelf, tut je op, geniet van het meisje dat je nog bent. Yes, ik ben al weg!
Ook schuld en schaamte die ze tot op hoge leeftijd ervoer, begrijp ik. Na mijn WSNP-traject heb ik mijn website zodanig aangepast dat dit verhaal niet meer zou opvallen. Ik was bang dat mensen me eeuwig zouden bestempelen als Mevrouw Sanering – terwijl ik daarna weer zoveel heb meegemaakt: cursussen, veranderingen in werk, verlies van dierbare vrouwen, een nieuwe liefde, nieuwe baan, etc….. Toch achtervolgde de schaamte me lange tijd. “Wat als mensen ontdekken dat ik toch niet zo geslaagd ben… wat als ze lezen over mijn verleden… wat als mijn leerlingen gaan pluizen…” Eigenlijk deed ik hetzelfde als wat Eger beschrijft: de littekens uit het verleden bedekken en zwijgen. Schaamte. Daarmee bouw je heel langzaam en onopvallend een kooi waarin je jezelf verstopt: ze mogen dit niet weten, ze zullen dat toch niet lezen… Terwijl mijn verleden toch eigenlijk de ruwe diamant is, de basis voor vandaag. Hoe ik daaruit weg ben gegroeid… en hoe ik ermee omga… tjonge! Eigenlijk mag ik nog veel en veel meer stralen, er mag nog veel meer en meer Marinet zijn… haha… ja, ik heb het heerlijk en ik ben ontzettend dankbaar. Elke dag, en alles wat me daarin toevalt en met wie ik dat deel: een geschenk!

PS Wat bedek jij nog, waarin kruip je weg… en welke stappen ga je zetten om helemaal stralend, met je littekens, jouw plek in te nemen?