De maakbaarheid van Griet Op de Beeck

Deze zondag leerde ik via zomergasten Griet Op de Beeck kennen. De literaire verademing over wie mensen al maanden praten… Jammer dat ze als gesprekspartner Thomas Erdbrink trof; hij mist het vermogen om echt contact te maken. Tenenkrommend soms, want wat Griet vertelde, kwam uit elke porie van haar ziel. En ze onderstreepte het met fijnzinnige kwinkslagen in mimiek en stem. Een rijke persoonlijkheid, niet in de laatste plaats door het volgen van therapie: “Doe het,” benadrukte ze, “want het levert zoveel inzicht in jezelf op.” Mede dankzij die therapie gelooft ze in de maakbaarheid van de mens. Iedereen kan van zelfs diepe trauma’s genezen – waarschijnlijk heeft ze het wederom over zichzelf.
Ik hoef namelijk maar om me heen te kijken om het tegendeel aan te tonen. Mensen die ten stelligste menen dat ‘dit het leven is’. Mensen die een angst voor therapie verhullen met de omkering: ik zit gewoon zo in elkaar. En voor mijn studenten bijvoorbeeld zijn psychische klachten vaak taboe; ze maken er lichamelijke kwalen van. Zodat ze doorverwezen worden naar specialisten die “niks kunnen vinden, u mankeert niets.”
Onze cultuur van zelfreflectie, gesprekken voeren, en leren van de kronkels in je psyche; dat vindt niet iedereen zo normaal. In de psychologie bestaat ook iets als de YAVIS cliënt; Young – Attractive – Verbal – Intelligent – Succesful. Yavis cliënten maken meer kans op een geslaagde psychotherapeutische behandeling; hebben vaak een grote klik met hun hulpverlener, kunnen hun gevoelens goed verwoorden en schromen niet zich binnenstebuiten te keren. Voilá, de ideale bedding voor de maakbare mens, die bereid is steeds een nieuwe put vol bagger en goud in te duiken.
Ik bezocht deze bodems ook, en liet oude straten achter me, soms noodgedwongen, soms uit verlangen. Het heeft me een stevige nieuwe fundering gebracht. Maar ook aardig wat illusies gekost… Hoezo maakbaarheid… De realiteit verdragen, met alle grenzen in het mogelijke en wenselijke… dat is al heel wat… de gewoonheid, sleur en dagelijkse pech weerstaan – Als je dat kunt hanteren, ben je misschien niet succesvol, maar heb je het wel een klein beetje gemaakt.